با شیوع ویروس کرونا و با توجه به اینکه قرار گرفتن در محیط‌های شلوغ ریسک ابتلا به این بیماری را بالا می‌برد، بیشتر شرکت‌ها و سازمان‌ها امکان دورکاری را برای کارمندان خود فراهم کردند.
دورکاری چیست؟
دورکاری به ساده‌ترین زبان یعنی کاری که در محل اداره یا شرکت انجام می‌دهیم در خانه انجام دهیم. به بیان دقیقتر (به نقل از ویکی‌پدیا) دورکاری عبارت است از کار کردن در فاصله‌ای دور از کسی که به شما پول می‌دهد؛ در خانه یا در یک مرکز محلی. دورکاران از پست الکترونیکی، تلفن، نمابر و رایانه برای تماس با سازمان خود استفاده می‌کنند. دورکاری شیوه‌ای انعطاف‌پذیر در کار کردن است که طیف وسیعی از فعالیت‌های کاری و همه آن‌هایی را که امکان کار کردن در بخش مهمی از زمان کاری، در مسافتی دور از کارفرما یا دور از مکان مرسوم کار را دارند، دربرمی گیرد. دورکاری ممکن است مبنای تمام وقت یا پاره وقت داشته باشد و اغلب شامل پردازش الکترونیکی اطلاعات و شامل استفاده از ارتباطات راه دور برای برقراری ارتباط میان فرد و سازمان است.
«انجمن بین‌المللی کار از راه دور» (ITAC) کار از راه دور را این‌گونه تعریف می‌کند: «به‌طور کلی کار از راه دور نوعی آرایش کاری که طی آن، افراد به شکل انعطاف‌پذیر از نظر زمان (پاره وقت یا تمام وقت) و از نظر مکان (در خانه، مراکز از راه دور، دفتر شرکت یا بشکل سیار) به انجام وظیفه و پاسخ به امور محوله می‌پردازند.»
کمیسیون اروپایی کار از راه دور نیز، دور کاری را استفاده از کامپیوترها و ارتباطات راه دور برای تغییر موقعیت جغرافیایی محل کار و انجام وظایف شغلی می‌داند.
به عبارت بهتر کار از راه دور پدیده‌ای است که در جوامع اطلاعاتی رونق یافته و محدودیت زمانی و مکانی در اجرای وظایف شغلی را با بهره‌گیری از فناوری ارتباطات و اطلاعات از بین می‌برد لذا خروجی یا نتیجه کار بیش از هر عامل دیگر مورد توجه‌است. برخلاف جوامع صنعتی که کار مبتنی بر توانمندی‌های جسمی و زور بازوان کارگران انجام می‌گیرد در جامعه اطلاعاتی، توانمندی‌های ذهنی، اطلاعات و دانش کارگران اطلاعاتی است که به کار معنا می‌بخشد و بدین دلیل است که «دورکاری» نیز محقق خواهد شد. در چنین شرایطی اجرای وظایف فیزیکی از راه دور امری طبیعی است چرا که کارگران اطلاعاتی می‌توانند تحقق عینی پردازش‌های فکری خود را توسط روبات‌ها میسر سازند. هم‌اکنون در بسیاری از کشورهای دنیا مشاغل خانگی بخش مهمی از کارهای آن کشور است به نحوی که در آمریکا ۲۰ درصد کل اشتغال در قالب مشاغل خانگی است که حدود ۶۰ میلیون آمریکایی را مشغول به کار کرده‌است
انواع دورکاری
دورکاری هم به چند دسته کلی تقسیم می‌شود که عبارتند از دورکاری تمام وقت خانگی، دورکاری سیار، دورکاری پاره‌وقت، دورکاری متمرکز و دفاتر خانگی
مزایا و معایب دورکار
برخی از مزایا و معایب دورکاری عبارتند از:
مزایا
1- هزینه‌های امور اداری، تولیدی و غیره برای کارفرما کاهش می‌یابد.
2- مشکلات حضور و غیاب کارمندان و کارکنان کاهش می‌یابد.
3- کارها نتیجه‌گرا می‌شوند. درواقع کار به حضور غیرمفید خلاصه نمی‌شود.
4- گسترش جغرافیایی حوزه‌های عملکرد سازمان‌ها و ارائه خدمات در سطح ملی و بین‌المللی
5- امکان انتخاب کارکنان بدون محدودیت جغرافیایی فراهم می‌شود.
6- افزایش رضایت شغلی و بهره‌وری کارکنان و بهبود شرایط کار
7- استقلال شغلی کارمندان افزایش می‌یابد.
8- در هزینه‌های مختلف زمانی و مالی کارکنان صرفه‌جویی می‌شود.
9- فشارهای روحی ناشی از محیط کار و تعاملات اجتماعی روزمره کاهش می‌یابد.
10- زمان آزاد کارکنان افزایش می‌یابد و در واقع محدودیتی برای ساعت کار ندارند.
11- ارتباطات خانوادگی افزایش می‌یابد و درک بهتری از کار و زندگی همدیگر خواهید داشت.
12- کمک شایانی به حفظ محیط زیست و کاهش آلودگی هوا می‌شود.
13- کاهش ترافیک و مصرف انرژی
14- کاهش نرخ بیکاری در اثر ایجاد مشاغل جدید
15- تدارک شرایط اشتغال برای همه شهروندان از جمله معلولین، زنان خانه‌دار و ...
16- افزایش عدالت اجتماعی
17- توسعه عمران روستاییمعایب
1- نیاز به سرمایه‌گذاری برای ایجاد فضای کاری در خانه
2- ضرورت سواد کامپیوتری و آشنایی با زبان انگلیسی
3- کنترل ضعیف و سختی ارزیابی عملکرد کارکنان دورکار توسط کارفرمایان
4- کاهش ارتباطات شغلی و تعاملات اجتماعی
5- نبود مدیریت متمرکز بر شیوه انجام وظایف کارکنان
6- نیاز به پشتوانه قانونی مناسب
7- نیاز به امنیت اطلاعات و مقابله با تهدیدات شبکه‌ای
8- نیاز به شبکه‌های کامپیوتری، سخت‌افزارها و نرم‌افزارهای پشیبانیکارمندان چه شرکت‌هایی در این شرایط دورکار هستند
مسلما دورکاری برای همه مشاغل مناسب نیست بنابراین نمی‌توان انتظار داشت همه کارمندان در این شرایط دورکار باشند. اما در ادامه عملکرد بعضی شرکت‌ها را به نقل جاب‌ویژن ذکر خواهیم کرد:
شرکت داده پردازی ایران قبل از شیوع کرونا با نصب دستگاه چهره جهت ثبت ورود و خروج کارمندان و نصب شیرهای دستشویی اتوماتیک و استرلیزه کردن دستگاه‌های کامپیوتر بصورت مستمر بهداشت کارمندان را فراهم می‌کرد. اما با شیوع کردونه با کاهش ساعت کاری و اطلاعیه‌های آموزشی و تعطیل کردن رستوران و باشگاه ورزشی کارکنان و بهبود شرایط بهداشتی کارکنان، شرایط فعلی را می‌گذراند.
سن ایچ تعدادی از کارکنان را به دورکاری اعزام کردو ساعت کاری دفتر مرکزی را به حساب شرکت کاهش داد. تردد پرسنل را در سطح شهر کاهش داد و شرایط بهداشتی و اطلاع‌رسانی حاضران در شرکت را بهبود داد.
دیجی کالا همایش‌ها و گردهمایی ها را حدف کرد ، از ویدئو کنفرانس استفاده کرد و تمام شرایط بهداشتی و کنترلی لازم اعم از پک‌های غذای بهداشتی، آموزش عمومی، تهیه و نصب و توزیع پوسترهای آموزشی ، ضد عفونی و… را انجام داد.
بیمه سامان از شرکت‌هایی بود که پرسنل آن به دورکاری پرداختند و تمام شرایط بهداشتی و کنترلی را برای کارمندانی که حاضر هستند ایجاد کرد.
آژانس‌های تبلیغاتی که دورکاری دارند
با توجه به نوع کار، در آژانس‌های تبلیغاتی امکان دورکاری برای بیشتر کارمندان فراهم هست. آژانس‌های تبلیغاتی نظیر بادکوبه و مات بصورت رسمی در صفحه اینستاگرام خود اعلام کردند که بیشتر کارمندان آن‌ها این‌روزها دورکار هستند. آژانس تبلیغاتی آهنگ تصویر هم این روزها برای رفاه بیشتر کارمندان خود و برای کمک به کنترل شیوع ویروس کرونا بیشتر کارمندان خود را به دورکاری اعزام کرده است.
